De meeste mensen denken, Bokrijk indachtig, dat strobalenbouw een oeroude bouwtechniek is. Eigenlijk is het een nog vrij recent fenomeen. De eerste strobalen huizen werden eind 19de eeuw in de Verenigde staten gebouwd.
Ik ga net zoals in mijn vorige post Casa Calida aan het woord laten. Zij vertellen de geschiedenis met een betere kennis van zaken:
De eerste moderne strobalengebouwen werden aan het einde van de 19e eeuw gebouwd door blanke kolonisten in Amerika. De kolonisten op de vlakten van Nebraska teelden graangewassen in een gebied zonder steen of hout om mee te bouwen. Terwijl ze wachtten op hout dat de volgende lente met de trein zou toekomen, bouwden ze tijdelijke huizen uit wat voor hen een restproduct was: de tot balen samengeperste stengels van de graanteelt. In die periode werd namelijk de balenpers uitgevonden, een mechanische baalmachine die stro tot strobalen kon persen.
Ze bouwden direct met de balen alsof het grote bouwblokken waren. De balen zelf vormden de dragende structuur. Dit is nu gekend als het Nebraska-systeem of zelfdragend systeem of met de Engelse term load bearing.
De kolonisten ontdekten dat deze balen hun huizen warm hielden tijdens de zeer koude winters en koel tijdens de hete zomers. Strobalen leverden ook een goede geluidswering tegen de brullende wind. Hun positieve ervaringen met het bouwen van en het wonen in strobalen huizen leidde tot het bouwen van permanente huizen. Sommige daarvan worden nu nog bewoond!
Het Burke House in de buurt van Alliance Nebraska uit 1903 is het oudste nog bestaande voorbeeld van deze bouwtechniek, die in Amerika een bloei kende in de jaren 40 van vorige eeuw.
Het oudste nog gekende en waarschijnlijk ook eerste strobalen huis in Europa werd gebouwd in Frankrijk in 1921 en verkeert nog steeds in goede staat.
In de jaren ’50 dan kenden cement en beton een toenemende populariteit, zij werden bijna een statussymbool bij het bouwen van een huis. Zo verdween strobalenbouw als ouderwetse bouwwijze op de achtergrond.
Maar op het einde van de jaren ’70 herontdekten Judy Knox en Matts Myrhman, samen met andere pioniers van de strobalenheropleving, sommige van deze oude strobalen huizen. Ze gaven de kennis van de Nebraska-stijl door aan een gretig publiek van milieuenthousiastelingen, want de mensen werden zich stilaan bewust van de negatieve impact van sommige bouwmaterialen op het milieu.
De meeste nieuwe strobalenhuizen in de VS werden zelf gebouwd, met het Nebraska-systeem. Maar de nieuwe generatie stropioniers ontwikkelden ook nieuwe technieken om de bouwmethode te verbeteren. Er ontstonden verschillende combinaties, onder meer met structuurbouw waarbij de kolommen en balken als draagstructuur dienst doen.
Na Amerika (het pionierenland bij uitstek) volgden dan later Australië, Nieuw-Zeeland, Canada,… In de jaren ’90 waaide strobalenbouw als nieuwe trendsetter in bio-ecologisch bouwen eindelijk over naar Europa.
1999 was het geboortejaar van de strobouw in België.
Ecologische architect Mark Depreeuw introduceerde het strobalenverhaal als een workshop die hij samen met VIBE vzw organiseerde in de Lierse Steinerschool. Daar bouwden de deelnemers een strobalen binnenmuur.
Architect Peter Vos (onze architect), toen nog gespecialiseerd in restauratie/renovatie, bouwde zijn eerste strobalen woning naar voorbeelden uit Australië.
Enkele particulieren en architecten stortten zich in het avontuur van strobalenbouw. Zo stonden er in 2004 in Vlaanderen al een twintigtal strobalen constructies, in 2007 telden we al een veertigtal huizen. Het aantal huizen groeit elk jaar verder. Stroarchitect Henk van Aelst haalde eind 2007 de Energy Award voor zijn eigen passiefhuis uit stro.
Vier Belgische architecten profileren zich als stro-architecten, experimenteren met de verschillende technieken van strobalenbouw, wisselen kennis en ervaring uit onder elkaar en geven deze ook door aan jonge, beginnende stroarchitecten.
Strobouw kende vanaf 2007 een ruime tv-belangstelling. Zo kwamen verscheidene realisaties, bouwheren en architecten aan het woord in een aantal tv-programma’s over wonen. Ook verscheidene dagbladen en tijdschriften besteedden al uitgebreid aandacht aan strobalenbouw.
Read Full Post »
Strooien huizeke 